[El-Lübab Fi Serhil-Kitab] El-Meydani İmam Kuduri 1-2.Cilt

Osmanlı devletinin çöküş dönemi olan XIX. Yüzyılda yaşamış bir
Hanefi fıkıhçısı olan Meydani’nin XI. Yüzyılda yaşamış bir başka
Hanefi fakihi olan Ebu’l-Hüseyn el-Kudûri’ye ait Muhtasar fıkıh metni
üzerine yazdığı şerh olan el-Lübâb f î Şerhi’l-Kitâb yazıldığı tarihten
itibaren oldukça popülerleşen ve bunun neticesinde İstanbul ve
Kahire gibi İslam coğrafyasının önemli şehirlerinde birçok kez
basılan bir eser olmuştur. Yazarının, son dönemde yetişmiş en
meşhur Hanefi fıkıhçılarından olan İbni Âbidîn’e öğrencilik yapması,
eserde kaynak olarak takip edilen muteber eserler, fıkhi meselelerin
delillerine yer verilmesi, muteber görüşün tayin edilmesi ve makul
bir hacme sahip olması gibi hususlar el-Lübâb’m ilim ehli arasında
rağbet görüp tutulmasına sebep olmuştur. Bununla birlikte
Meydânî’nin el-Lübâb’ ta kendi ilmi birikimi ve yetkinliğini
göstermekten ziyade, sayılı birkaç eserden derleme yapmak şeklinde
bir yol takip etmesi ve erken dönemde kaleme alman eserlere
müracaat etmemesi eî-Lübâb için eleştiri konusu edilebilecek birkaç
husustan biridir.
Ahmet Cevdet Paşa (o. 1823-1895) riyasetinde hazırlanan ve İslam
fıkhındaki son dönem yenilik arayışlarının en önemlilerinden olan
Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye’âen hemen önce kaleme alınmış olan
el-Lübâb, klasik fıkıh yazımının son örneklerinden olması açısından da
ayrı bir öneme sahiptir. Bütün bu özellikleri nedeniyle halen İslam
hukuku okumalarında tercih edilen bir çalışma olan el-Lübâb, kısa bir
süre içerisinde bu alanın klasikleri arasında yerini almıştır. Bu ve
bunun dışındaki bir çok sebepten dolayı tercüme edilmesini uygun
gördüğümüz eserin çevirisinde takip ettiğimiz yol şöyledir:
1. Tercümede genel olarak, el-Lübâb’m son neşirlerinden olan ve
kısmen başarılı sayabileceğimiz Sâid Bektaş neşrini (2010) esas
aldık. Özellikle Kudûrî metnini tespit noktasında oldukça isabetsiz
tercihler yaptığım gördüğümüz bu neşirle, problemli gördüğümüz
yerlerde Beşşâr Bekrî tarafından hazırlanan neşri (2003)
karşılaştırıp ilgili dipnotlarda aralarındaki farka yer verdik. Bu iki
neşrin farklılık arz ettiği yerlerde genellikle metnin (hususen Kudûrî
metninin) tespiti noktasında nispeten daha muvaffak olduğunu
gördüğümüz Beşşâr Bekrî neşrini tercih ettik.
2. el-Lübâb’ta yer alan ve irab, kelime zaptı, anlam açıklaması gibi
hususları akışı bozmamak adına dipnota aldık ve bu hususa ilgili
metnin sonuna (el-LÜBAB) yazmak suretiyle işaret ettik. Buna göre
dipnotlarda sonu bu şekilde biten bütün notlar el-Lübâb metnindendir.
3. el-Lübâb metnini başlıklandırdık ve bu noktada Sâid Bektâş’ın
neşrinden oldukça istifade ettik; ancak bu neşre bağlı kalmadık.
4. Meydânî’nin el-Lübâb’ta yaptığı kısa alıntıları çift tırnak içine
alarak, uzun alıntıları ise içerlek yapmak suretiyle belirginleştirdik.
5. Gerek Kudûrî gerekse el-Lübâb metnine parantez içi ve
dipnotlarda bazı açıklamalar getirdik. Buna göre parantez içi ve
dipnotlarda gelen bütün açıklamalar, aksi belirtilmediği sürece
mütercime aittir. Ayrıca metinde yer alan hadisleri de herhangi bir
neşri takip etmeksizin yeni baştan tahriç ettik.
6. Tercümenin başına el-Meydânî’nin hayatı ve el-Lübâb’ı hakkında
bilgi veren bir giriş ekledik. Bu giriş yazısı, -başında da belirttiğimiz
üzere- esasen 25.05.2015 tarihinde hazırladığımız bir lisans ödevidir.
Yazının ilk bölümünü oluşturan el-Meydânî’nin biyografisi Sâid
Bektaş’ın neşrine mukaddime olarak koyduğu geniş biyografiden
özetlenmiştir. İkinci bölümünü oluşturan ve el-Lübab’ı tanıtan kısım
ise tarafımızca kaleme alınmıştır.
7. Tercümemizde Kudûrî metni bold yapılmak suretiyle el-Lübâb
metninden ayırt edilmiştir. Ayrıca Kudûrî meseleleri de
numaralandırılmıştır.