Liderler ve Yöneticiler
Hayatın her alanında çevrelerinden sıyrılarak insanları etki alanlarına almayı başarabilen kişilere lider denir. Lider, organizasyonun başarıya ulaşmasını sağlamak için çalışanlarını motive eden ve en iyi şekilde yöneten kişidir. Liderlerin en göze çarpan özellikleri; yönetimdeki dürüstlükleri, güven uyandırmaları, çalışanlara saygılarıdır.
Liderler, insan kitlelerini peşlerinde sürükler. Kişiler, severek ve isteyerek liderlerini takip ederler. Liderlerini takip eden kitle bunu büyük bir inanç ve güven duygusuyla yapar. Liderin, inanılır ve güvenillir olmasının yanında cesareti, doğruluğu, zekası gibi kişisel vasıfları da bulunur. Liderlik özelliği taşıyan kişiler tehditler yerine fırsatlara odaklıdır, risk alabilir ve yenilikçidirler. Geleceği hayal edebilir, astlarını güçlendirir ve en küçük başarıları dahi ödüllendirme özelliğine sahiptirler.
LİDERLİĞİN ÇEŞİTLİ TANIMLARI VARDIR
Her kavram gibi liderlik mefhumu da kendisine farklı şekillerde izahatler bulur. Bu yorumlama ve tabir etmeler insanlığın liderlikten anladıklarıyla doğru orantılıdır.
“Başkalarının hareketlerine etki eden güç”
“Başkalarının düşünce ve eylemlerini etkileme gücü”
“Sıradan insanların olağanüstü işler yapmasını sağlayan yol göstericilik” gibi liderlik tanımlamaları mevcuttur.
LİDERİN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
Liderler etki alanları yüksek ve kararlı kişilerdir. Ait oldukları grubun her manada yükselmesi için çaba gösterirler. Çevrelerinde bulunan bireyleri hitabet gücüyle ve sahip oldukları bilgi ve vizyon ile etkiler.
Liderlerin pek çok özelliklerinin yanında başkalarını etkileyebilmeleri ise üç şekilde gerçekleşir. Bunlar; dürüstlük, kendine güven ve teknik yeteneklerdir.
Liderlik çeşitleri
Vizyoner lider: Geleceğe yeni bakış açılarıyla bakabilir, yüksek analiz ve sentez yeteneğine sahiptir.
Dönüşümcü lider: Yenilikçi yaklaşımla çalışanların öğrenmelerini kolaylaştırarak en yüksek performansı sağlayan liderlik türüdür.
Otoriter lider: Ödüllendirme ve cezalandırma gücünü kullanan, yetkiyi merkezi hale getiren liderlik sınıfıdır.
Doğal lider: Herhangi bir otorite tarafından seçilmemiştir. Grup tarafından benimsenerek kabul edilmiş liderliktir.
Dağıtımcı lider: Görev ve sorumlulukların dağıtıldığı, bireysellikten uzaklaşıp takım başarısının önde tutulduğu liderlik tipidir.
Tam serbesti tanıyan lider: Karar vermekten ve sorumluluktan kaçınan liderliktir.
Hizmetkar lider: Diğer insanlarla empati kurabilen, duygusal olarak onları anlayan, dinleyen ve destekleyen lidere verilen sıfattır.
YÖNETİCİLİK
Yönetici, özel veya kamu kurumlarında iş faaliyetlerini yöneten, görev dağılımını yapan kişidir. Şirket veya organizasyonun amaçlarını gerçekleştirmeyi hedeflerken doğru takım arkadaşlarını kuran, şirket yönetiminden sorumlu idari kişidir.
Sorumlu olduğu bölgenin işleyişini düzenlemekle görevli olan yönetici, sistemin en iyi şekilde ilerlemesi için elindeki kaynakları kullanır. Yöneticilerin, takım arkadaşlarıyla iyi iletişimlerinin olması ve çalışanların fikirlerini ciddiye almaları önemlidir. İyi bir yönetici, planlama, organizasyon, rehberlik gibi konularda yeterli donanıma sahip olmalı, tutarlı ve örnek davranış sergilemelidir.
YÖNETİCİLİK ÇEŞİTLERİ
Bir idare biçimi olan yöneticilik ise kendisi arasında ilk kademe, orta kademe ve yüksekkademe olmak üzere üç ayrı yöneticili sınıfına ayrılır.
İlk kademe yöneticiler, birkaç kişilik insan gruplarını yöneten ve güncel işleri yapanlar, orta kademe yöneticiler, yüksek yöneticilerin saptadığı amaçları gerçekleştirmek için grubu yönetirler.
Yüksek yöneticiler ise amaç saptayan, yönetimin ilke ve standartlarını koyan, stratejik planlamanın yanında örgütlerinin genel yönetimini yapan kişilerdir.
LİDERLİK VE YÖNETİCİLİK ARASINDAKİ FARKLAR
Etkilemede; kişilik farklılıkları, hedefe yönelik tavırlar sergileme, iş anlayışları, kendilik bilinci ve başkalarıyla ilişkiler önemli parametrelerdir. Gelin bu kavramları yakından tanıyalım.
Kişilik farklılıkları: Yöneticilikte kararlılık ve sıkı çalışma gerekli iken, liderlikte gizemli bir yapıya sahip olma durumu vardır.
Hedefe yönelik tavırlar sergileme: Yöneticiler, büyük ölçüde grubun kültüründen etkilenen, tepkici davranış kalıbı göstermeye meyilli iken liderler, tepki vermekten öte, fikir oluşturan kişilerdir
İş anlayışları: Yöneticiler, strateji oluşturmada ve karar almada, görüşmeler yapmanın yanında ödül ve ceza gibi baskı araçlarını da kullanırlar. Liderler ise takipçilerini heyecanlandıracak fikirler ortaya atan, gerçekleştiren ve bu süreçte risk alabilen özelliğe sahiptirler.
Kendilik bilinci: Yöneticinin kendini değerli hissetmesi, kurumdaki görev ve sorumluluğuna bağlıdır. Lider, kendisini çevresinden ayrı hisseden, sürekli değişim fırsatlarını araştırmaya odaklı kişi özelliği gösterir.
Başkalarıyla ilişkiler: Yönetici, birlikte çalıştığı insanlara düşük düzeyde duygusal bağlılık gösterir ve olayların sonucuna odaklıdır. Lider ise daha çok fikirlerle ilgilidir, insan ilişkileri çoğunlukla organize edilmemiş, duygusal ve hararetlidir.
LİDERLİK VE YÖNETİCİLİK ARASINDA DİĞER FARKLAR NELERDİR?
1. Yöneticilik, insanlardan istediğiniz şeyleri onlara yaptırabilmeyi sağlama becerisidir. Liderlik, insanlardan istediğiniz şeyleri onların da istemelerini sağlayarak yaptırabilme sanatıdır.
2. Yöneticilik, organizasyonun amaçlarını gerçekleştirebilmede sonuç odaklılık bağlamında insanları etkilemektir. Liderlik, çalışanların organizasyonun amaçları doğrultusunda davranmalarını sağlayandır.
3. Liderler risk alırken yöneticiler riski kontrol ederler.
4. Liderler uzun vadeli düşünürken yöneticiler kısa vadeli düşünürler.
5. Liderler büyüme odaklıdır, yöneticiler kanıtlanmış becerilere güvenirler.
6. Liderler koçluk yaparlar, yöneticiler yönlendirirler.
7. Liderler hayran kitleleri vardır, yöneticilerin ise çalışanları vardır.
