GECİKME CEZALARI FAİZE GİRER Mİ?

Soru: Yurt ve okullarımızda, kayıt anlaşmalarında ödemelerin miktarı ve zamanı belirtilmesine rağmen, belirtilen vakitlerde ve hatta ek süre olarak tanınan iki hafta içerisinde ücret yatırılmadığı oluyor. Bu durumda kurum için fazlasıyla bir maddi zayiat meydana geliyor. Öğrencinin ilişiğini kesmek yerine, caydırıcı olması açısından gecikme cezası almak caiz midir?

Meseleyi izah ettiğiniz şartlar içinde değerlendirdiğimizde, yani eğer öğrenciler zamanında yatırmaları gereken ücretlerini yatırmakta ihmalkâr davranıyorlar ve bu ihmalleri neticesinde kurum zarara uğruyorsa, bunun önüne geçilmesi gerekir. Çünkü Efendimizin beyanları içerisinde “Zarar vermek ve zarara zararla mukabele etmek yoktur”. Bunun için öğrencilerden ücretlerini zamanında yatırmadıklarında, ceza mahiyetinde caydırıcı bir tedbir olarak veya ihmalleri sonucu oluşan zararı gidermek için ve zarar miktarınca bir fazlalık almak caiz gözükmektedir.

Ama burada dikkat edilmesi gereken husus, alınan bu fazlalığın faiz adı altında veya o niyetle alınmaması gerektiğidir. Yani, zamanında ödenmeyen kredi kartlarında olduğu gibi, doğrudan faiz adıyla veya niyetiyle alınan fazlalık (miktarı ne olursa olsun) caiz olmaz. Ancak, alınan miktarın zararı telafi edecek kadar olmasına dikkat etmek gerekir.

Fakat meselenin bir de öğrencilere bakan yünü vardır. Öğrenciler, ihmalleri ve kusurları sonucu böyle bir fazlalığı ödemek zorunda kalmamak için dikkatli davranmalıdırlar. Çünkü ücretini zamanında yatırarak hiçbir fazlalık ödememek, şüpheden uzak kalma adına ve ihtiyatlı hareket etme bakımından daha salim bir yoldur. Öğrencilerin dikkatli davranmalarını temin etmek de yine okul ve yurt idaresine düşmektedir. Ödemeler öncesi hatırlatma yapılmalı ve zamanında ödeme yapmanın ehemmiyeti anlatılmalıdır.